Ορισμός: Ο αρχιτέκτονας μηχανικός ασχολείται με τη μελέτη της αρχιτεκτονικής της κατοικίας, της πολεοδομίας και της χωροταξίας, με σκοπό την καλύτερη οργάνωση και διαμόρφωση του χώρου μέσα στον οποίο ο άνθρωπος ζει, εργάζεται και κινείται.
Περιγραφή: Ο αρχιτέκτονας μηχανικός φροντίζει για την καλύτερη δυνατή αξιοποίηση του χώρου με πρακτικές, χρήσιμες και αισθητικά ικανοποιητικές λύσεις.
Συγκεκριμένα, μελετά και σχεδιάζει την διαμόρφωση του εξωτερικού και του εσωτερικού των κτιρίων σύμφωνα με τις προδιαγραφές, τους κανονισμούς και τη σχετική νομοθεσία. Συνεργάζεται με τον πολιτικό μηχανικό, τον τοπογράφο μηχανικό, τον μηχανολόγο μηχανικό και όλοι μαζί έχουν την ευθύνη για την κατασκευή μιας οικοδομής, επιβλέποντας την πορεία των οικοδομικών εργασιών από την αρχή ως την ολοκλήρωσή τους.
Οι αρχιτεκτονικές μελέτες εκτός από την κατοικία, επεκτείνονται και σε άλλες κατασκευές, όπως νοσοκομεία, σχολικά κτίρια, μουσεία, εκκλησιαστικά κτίρια, τουριστικές, βιομηχανικές, ψυχαγωγικές και αθλητικές εγκαταστάσεις, στην αναπαλαίωση παραδοσιακών κτιρίων και οικισμών. Ανάλογα με την ειδίκευσή του, ο αρχιτέκτονας μπορεί επίσης να ασχολείται με διάφορα έργα, όπως τον σχεδιασμό και τη διαμόρφωση εξωτερικών δημόσιων χώρων (πάρκα, πλατείες, πεζόδρομοι, παιδότοποι και άλλοι κοινόχρηστοι χώροι), τη διαμόρφωση και διακόσμηση εσωτερικών χώρων των κατοικιών, καταστημάτων, επαγγελματικών χώρων, κλπ., τη συντήρηση και αναπαλαίωση διατηρητέων κτιρίων, τον πολεοδομικό σχεδιασμό και τις πολεοδομικές μελέτες. Ρυθμίζει και κατανέμει τις διάφορες εργασίες, που αφορούν την κατασκευή της κατοικίας, των βιομηχανικών εγκαταστάσεων, των χώρων αναψυχής, των πολιτιστικών κέντρων στο χώρο των οικισμών και των πόλεων. Συνεργάζεται με άλλους επιστήμονες για το χωροταξικό σχεδιασμό και την κατανομή στον ευρύτερο περιφερειακό ή εθνικό χώρο των δραστηριοτήτων, που καθορίζονται από τα αναπτυξιακά προγράμματα: οικονομικά, οικιστικά, πολιτιστικά.
Προϋποθέσεις άσκησης: Για την έναρξη των επαγγελματικών του δραστηριοτήτων ο πτυχιούχος αρχιτέκτονας χρειάζεται άδεια άσκησης επαγγέλματος, που αποκτά ύστερα από εξετάσεις στο Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας.
Χαρακτηριστικά:
Νομοθετική κατοχύρωση:
Εκπαίδευση: Για να γίνει κάποιος αρχιτέκτονας μηχανικός σπουδάζει στα Τμήματα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών των Πολυτεχνικών Σχολών.
Σπουδαιότητα: Το επάγγελμα του αρχιτέκτονα μηχανικού ταιριάζει σε ανθρώπους που έχουν κλίση στο σχέδιο, δημιουργική φαντασία, καλή αντίληψη του χώρου, των όγκων και των σχημάτων και αισθητική άποψη. Γενικά, στη δουλειά αυτή χρειάζονται γνώσεις γύρω από την τέχνη, ώστε να δίνονται λύσεις με καλλιτεχνική ευαισθησία. Στα προσόντα του αρχιτέκτονα μηχανικού συγκαταλέγονται μεταξύ άλλων η ικανότητα επικοινωνίας, η οργανωτική και συντονιστική ικανότητα, η μεθοδικότητα και η υπευθυνότητα. Ο αρχιτέκτονας μηχανικός, βρίσκεται σε συνεχή και καθημερινή επικοινωνία με τον πελάτη αλλά και τους υπόλοιπους επαγγελματίες της οικοδομής. Η προσαρμοστικότητα και το πνεύμα συνεργασίας είναι πολύ σημαντικά στοιχεία για την πρόοδο και αποπεράτωση των εργασιών κάθε οικοδομικού έργου. Γι' αυτό, ο αρχιτέκτονας χρειάζεται να έχει ιδιαίτερα αναπτυγμένη την ικανότητα συνδιαλλαγής (διαπραγμάτευσης) με τον πελάτη, τους συνεργάτες του, τα συνεργεία και όλους όσους συμμετέχουν στον σχεδιασμό και την κατασκευή μιας οικοδομής.
Περιβάλλον ενασχόλησης: Ο αρχιτέκτονας μηχανικός μπορεί να εργασθεί ως ελεύθερος επαγγελματίας σε δικό του τεχνικό γραφείο, σε τεχνικές και κατασκευαστικές εταιρίες, στα Υπουργεία Δημόσιων Έργων, Χωροταξίας, Οικισμού και Περιβάλλοντος, Εσωτερικών, Εθνικής Οικονομίας, Συγκοινωνιών, Ενέργειας και Φυσικών Πόρων, Γεωργίας και σε διάφορους Οργανισμούς (ΟΤΕ, ΟΣΕ, ΕΟΤ, ΟΣΚ, ΕΥΔΑΠ, ΔΕΠΟΣ, ΔΕΗ, ΑΟΕΚ), σε Τράπεζες, σε Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης και στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση ως καθηγητής μετά από φοίτηση στην ΠΑΤΕΣ/ ΣΕΛΕΤΕ.
Επαγγελματικές συνθήκες: Ο αρχιτέκτονας μηχανικός για την εκπόνηση της μελέτης και τον σχεδιασμό ενός έργου, εργάζεται στο γραφείο του. Συχνά χρειάζεται να παρευρίσκεται στο χώρο κατασκευής του έργου (οικοδομή, εργοτάξιο, εσωτερικό κτιρίων) για αρκετές ώρες, προκειμένου να επιβλέπει και να ελέγχει την πορεία των εργασιών για τις οποίες είναι υπεύθυνος.
Η ευθύνη για την ποιότητα, την ασφάλεια και την οικονομική διαχείριση των έργων, καθώς και οι εναλλαγές δραστηριοτήτων, δημιουργούν ένταση και συχνά ακανόνιστο ρυθμό ζωής. Θα πρέπει να τονιστεί ότι πολλές φορές οι διαδικασίες ελέγχου και έγκρισης των μελετών του, είναι χρονοβόρες και περίπλοκες και αυτό επιβαρύνει το έργο του.
Επαγγελματικές οργανώσεις: Οι επαγγελματίες αρχιτέκτονες εκπροσωπούνται από το Σύλλογο Αρχιτεκτόνων Διπλωματούχων Ανωτάτων Σχολών.
Γενικά σχόλια: Η δημιουργική φαντασία, η ικανότητα σύλληψης ιδεών, η πρωτοτυπία και η αισθητική αντίληψη του χώρου, είναι στοιχεία που χαρακτηρίζουν τον αρχιτέκτονα μηχανικό.
Η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει συμβάλλει σημαντικά στην πρόοδο του επαγγέλματος. Ο Η/Υ και τα σχεδιαστικά αρχιτεκτονικά προγράμματα που διατίθενται στην αγορά, έχουν γίνει χρήσιμα και απαραίτητα εργαλεία του αρχιτέκτονα μηχανικού και τον διευκολύνουν στο έργο του.
Ο αρχιτέκτονας μηχανικός μπορεί να επιλέξει να δραστηριοποιηθεί σε μια από τις πολλές εξειδικεύσεις που του προσφέρονται, ανάλογα με τον τομέα ενδιαφέροντός του.
